Το αρχαίο Ελληνικό
ημερολόγιο διέφερε από το σημερινό και ως προς τα ονόματα αλλά και ως
τις ημερομηνίες όσον αφορά στην αρχή και στο τέλοςτου μήνα.Για
παράδειγμα ο μήνας Γαμηλίων που αντιστοιχεί στον δικό μαςΙανουάριο
ξεκινούσε από 15 Ιανουαρίου έως 15 Φεβρουαρίου.Το έτος είχε 12
σεληνιακούς μήνες που η διάρκειά τους ήταν 29 και 30μέρες εναλλάξ.
Α. Μήνας Γαμηλίων (15-1 έως 15-2) Ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στην Ήρα και στον Δία το ιερό ζεύγος.Γι αυτό τον λόγο αυτόν τον μήνα τελούνταν οι γάμοι μεταξύ των αρχαίωνΑθηναίων. Ο γάμος στην αρχαία Αθήνα δεν ήταν ένα γεγονός μιας μέραςόπως έχει γίνει σήμερα, αλλά κρατούσε πολλές μέρες, με συγκεκριμένεςτελετουργίες κάθε μέρα. Στην αρχή γινόταν ένα είδος προικοσύμφωνουόπου καθοριζόταν τι θα πάρει ο γαμπρός από τον πατέρα της νύφης (αυτότο έθιμο κράτησε μέχρι τα πρόσφατα χρόνια της νεοελληνικής ιστορίας).Στη συνέχεια μεταφερόταν η νύφη με την προίκα της πάνω σε μια άμαξα,στο νέο της σπιτικό. Εκεί τελούνταν από το ζευγάρι η γαμήλια θυσία στουςθεούς για να έχουν την εύνοιά τους στην νέα τους ζωή. Ο Γάμοςολοκληρώνονταν με την αποκάλυψη του πέπλου που φορούσε η νύφη στοκεφάλι της (σύμβολο της ένωσής τους που θα επακολουθούσε). Ηαποκάλυψη του πέπλου της Ήρας στον Δία ήταν ένα αγαπημένο θέμα τωνκαλλιτεχνών της εποχής.
Β. Μήνας Ανθεστηρίων (15-2 έως 15-3)Τα Ανθεστήρια είχαν σχέση με την άνοιξη. Ήταν αφιερωμένα στον θεόΔιόνυσο και την ιερή μανία. Ήταν μια πολύ σημαντική γιορτή που οαπόηχός της έφτασε μέχρι τις μέρες μας ως αποκριά. Τα Ανθεστήριακρατούσαν 3 μέρες. Γινόταν διαγωνισμοί οινοποσίας, πομπές του ιερούάρματος του Διόνυσου με την συνοδεία του, η αθυροστομία και οτιδήποτετρελό είχαν την τιμητική τους. Επίσης όμως παράλληλα γινόταν καιπαραστάσεις του μυητικού θεάτρου πολύ σημαντικές. Συγκεκριμένα ηπρώτη μέρα γιορτής γιόρταζαν τα Πιθοίγια, τότε ανοίγανε όλοι τα πιθάριατους με το κρασί για να δοκιμάσουν για πρώτη φορά την νέα σοδειά. Τηνδεύτερη μέρα γιόρταζαν τις χοές (έτσι έλεγαν τα πήλινα δοχεία πουκρατούσαν όλοι. Ήταν η μέρα της πομπής του Διόνυσου, και την Τρίτημέρα γιορτάζονταν οι Χύτροι, αφιερωμένη μέρα στους νεκρούς όπουέβραζαν για τις ψυχές των νεκρών διάφορους σπόρους και όσπρια.Επίσης εδώ πρέπει να προσθέσουμε ότι η αρχή της άνοιξης συνδέεται καιμε τον ερχομό των χελιδονιών. Έτσι υπάρχει ακόμη και σήμερα σε μερικάμέρη της Ελλάδας το «χελιδόνισμα» που έχει την προέλευσή του από τααρχαία χρόνια. Το έθιμο τελούνταν ως εξής, τα παιδιά γυρνούσαν απόσπίτι σε σπίτι κρατώντας στα χέρια τους ένα ξύλινο χελιδόνι στολισμένοκαι λέγανε διάφορα στιχάκια (τα χελιδονιάσματα) για να προκαλέσουν τηνβλάστηση και την αναγέννηση της φύσης.
Γ. Μήνας Ελαφηβολιών (15-3 έως 15-4)Ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στην Άρτεμη την ελαφηβιόλο.Γνωρίζουμε άλλωστε ότι το ελάφι ήταν σύμβολο της θεάς. Τα Ελαφηβιόλαήταν μια κυνηγετική γιορτή που γινόταν προς τιμήν της θεάς.Επίσης αυτό τον μήνα γιορτάζονταν και τα Αδώνια, προς τιμή του Άδωνικαι της Αφροδίτης. Η γιορτή κρατούσε δύο μέρες η πρώτη μέραονομαζόταν αφανισμός, και θρηνούσαν τον θάνατο του Άδωνι, ενώ ηδεύτερη μέρα ονομαζόταν εύρεσις και γιορταζόταν η ανάσταση του θεού.Ο Άδωνις συμβόλισε την βλάστηση. Με τον θάνατό του δηλώνονταν ηεξαφάνιση της βλάστησης από το κρύο του χειμώνα, και με την ανάστασηη αναγέννηση της φύσης της άνοιξης.
Δ. Μήνας Μουνηχίων (15-4 έως 15-5)Και αυτός ο μήνας ήταν αφιερωμένος στην Άρτεμη αλλά την Άρτεμη του Πειραιά που είχε την προσωνυμία Άρτεμις η Μουνηχία . Αυτή η γιορτήγιορταζόταν στις 16 του μήνα δηλαδή περίπου στην δική μας πρωτομαγιά.Μέρος βασικό της τελετής ήταν η αμφιφώντα, ένα είδος παντεσπάνι που τοτοποθετούσαν τελετουργικά ανάμεσα σε δύο κεριά που συμβόλιζαν τονΉλιο και την Σελήνη ή κατά άλλους μελετητές την ανατολή και την δύσητης Σελήνης (σύμβολο της θεάς). Την 6η μέρα του μήνα εγκαινιάζονταν ηαρχή των θαλασσινών ταξιδιών μετά την χειμερινή διακοπή τους. Την ίδιαμέρα τελούνταν η γιορτή του Δελφινίου Απόλλωνος, προστάτη τηςναυσιπλοίας. Στον ναό πήγαιναν σε πομπή νεαρές κοπέλες, οι ικέτιδες πουκρατούσαν στα χέρια την ικετηρίαν, που ήταν κλαδί από ιερή ελιάστολισμένο με λευκό μαλλί. Όταν έφθαναν στον ναό τα απόθεταν στονβωμό σαν ένδειξη των ικεσιών τους. Η γιορτή ανάγεται στον Θησέα, οοποίος πριν φύγει για την αποστολή στην Κρήτη (στον Μινώταυρο)απέθεσε μαζί με τους υπόλοιπους νέους και νέες αφιέρωσε στο ναό τουΑπόλλωνα την ικετηρίας.
Ε. Μήνας Θαργηλίων (15-5 έως 15-6)Ήταν μήνας που ήταν εξολοκλήρου αφιερωμένος στον Ήλιο, δηλαδή στονθεό Απόλλωνα. Πίστευαν ότι χάρι σ’ αυτόν ην γη έδινε τους καρπούς τηςστους ανθρώπους. Ας σημειώσουμε εδώ ότι Θάργηλος σημαίνει ψωμί. Έτσιλοιπόν υπήρχε μια τελετή την έβδομη μέρα του μήνα, όπου δοκίμαζαν γιαπρώτη φορά τους καρπούς και τα φρούτα της νέας σοδειάς. Στις αρχές τουμήνα έβγαιναν όλοι έξω και πηγαίνανε εκδρομές, όπου μαζεύανελουλούδια τα οποία κρεμούσαν έξω από την πόρτα τους όταν γύριζαν στοσπίτι (έτσι ακριβώς όπως κάνουμε σήμερα την Πρωτομαγιά).Ζ. Μήνας Σκιροφοριών (15-6 έως 15-7)Αυτός ο μήνας ήταν αφιερωμένος στην θεά Αθηνά. Προς τιμήν τηςγιόρταζαν τα Σκιροφόρια. Σε αυτήν την γιορτή τελούνταν μια ιερή πομπήπου ξεκινούσε από την Ακρόπολη μέχρι το προάστιο Σκίρον. Σε αυτή τηνπομπή κρατούσαν ένα λευκό πανί σαν τέντα, το Σκιάδιον, που συμβόλιζετην προστασία της πόλης από τον μεγάλο καύσωνα του καλοκαιριού.Ακόμη είχαν ένα άλλο περίεργο τελετουργικό. Ανοίγαν τρύπες μέσα στοχώμα, όπου ρίχνανε μέσα χοίρους και άλλα σύμβολα εφορίας, και μετάέκλειναν τις τρύπες. Αφού τα κρατούσαν εκεί μέσα 3 μήνες τα έβγαζαναπό κει στην γιορτή των θεσμοφορίων το φθινόπωρο.
Ζ. Μήνας Σκιροφοριών (15-6 έως 15-7)Αυτός ο μήνας ήταν αφιερωμένος στην θεά Αθηνά. Προς τιμήν τηςγιόρταζαν τα Σκιροφόρια. Σε αυτήν την γιορτή τελούνταν μια ιερή πομπήπου ξεκινούσε από την Ακρόπολη μέχρι το προάστιο Σκίρον. Σε αυτή τηνπομπή κρατούσαν ένα λευκό πανί σαν τέντα, το Σκιάδιον, που συμβόλιζετην προστασία της πόλης από τον μεγάλο καύσωνα του καλοκαιριού.Ακόμη είχαν ένα άλλο περίεργο τελετουργικό. Ανοίγαν τρύπες μέσα στοχώμα, όπου ρίχνανε μέσα χοίρους και άλλα σύμβολα εφορίας, και μετάέκλειναν τις τρύπες. Αφού τα κρατούσαν εκεί μέσα 3 μήνες τα έβγαζαναπό κει στην γιορτή των θεσμοφορίων το φθινόπωρο.
Η. Μήνας Εκατομβαίων (15-7 έως 15-8)Αφιερωμένος στον Δία. Προς τιμήν του θυσιάζανε 100 βόδια, από κει καιτο όνομα, πέρα βέβαια από το φαγοπότι η γιορτή περιλάμβανε αθλητικούςαγώνες αφιερωμένους στον Δία. Ήταν μια γιορτή χαράς και ευχαριστίαςπρος τον θεό, μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού. Σήμερα τις ιδιότητες τουΔία τις πήρε ο προφήτης Ηλίας που γιορτάζει σε εκκλησάκια στις κορφέςτων λόφων και βουνών ως προστάτης των καιρικών φαινομένων. Μάλισταη γιορτή του προφήτη Ηλία είναι ακριβώς την ίδια εποχήΤον ίδιο μήνα γιόρταζαν και τα Παναθήναια με κορυφαία στιγμή την 28ητου μηνός όπου ήταν τα γενέθλια της θεάς Αθηνάς.
Θ. Μήνας Μεταγειτνίων (15-8 έως 15-9)Είναι ο μήνας των διακοπών. Ο πληθυσμός της πόλης πήγαινε στο βουνόγια να γλιτώσει από την πολύ ζέστη και να αλλάξει περιβάλλον. Από κειβγαίνει και η ετυμολογία της λέξης, μια και αλλάζανε περιβάλλον για ναξαναεπιστρέψουν στο τέλος του μήνα, έτοιμοι για το όργωμα και τηνσπορά. Τα Μεταγείτνια γιορταζόταν προς ανάμνηση του μετοικισμού τουΘησέα από την Μελίτη δηλαδή την δυτική πλευρά της πόλης προς τηνΔιόμεια την νοτιοανατολική πλευρά. Γι’ αυτό και αυτός ο μήνας ήταν ομήνας των μετακομίσεων.
Ι. Μήνας Βοηδρομίων (15-9 έως 15-10)Τα βοηδρόμια ήταν μια γιορτή για τον πόλεμο. Ευχαριστούσαν τον θεό,που τους βοηθούσε στην μάχη μέσα από την βοή των όπλων και τωνστρατιωτών να τρομάξουν και να νικήσουν τον εχθρό. Ήταν προς τιμή τουΒοηδρομίου ή Βοηθόου Απόλλωνα που έτρεχε με βοή να βοηθήσει όποιοντον επικαλούνταν ιδιαίτερα την ώρα της μάχης. Την παραμονή της γιορτήςαυτής οι Αθηναίοι έκαναν θυσίες στην Άρτεμη την αδερφή του Απόλλωνα.Ο θεσμός αυτός καθιερώθηκε μετά την μάχη του Μαραθώνα.Την ίδια εποχή έχουμε την τέλεση των Ελευσινίων Μυστηρίων για 9ολόκληρες μέρες.Ότι είχαν ρίξει μέσα σε υπόγειες τρύπες, όπως έχουμε προαναφέρει στηνγιορτή του αλωνισμού (στα Σκιροφόρια) τώρα, 3 μήνες μετά, έβγαζαν ότιείχε απομείνει και το ανακάτευαν με σπόρο σταριού και μετά το αφήνανεπάνω στους βωμούς σαν προσφορά στην Δήμητρα για να αφήσει πάλι ναβγει ο σπόρος από την γη.
Κ. Μήνας Πυανεψίων (15-10 έως 15-11)Πυανός σημαίνει κουκί, και βγαίνει από την αρχαία λέξη πύανα. Τα Πυανόψια ήταν αφιερωμένα στην Αθηνά και τον Απόλλωνα. Νεαράπαιδιά κρατώντας φρούτα και καρπούς της νέας σοδειάς πήγαιναν απόσπίτι σε σπίτι και τραγουδούσανε τραγούδια γονιμότητας. Οι νοικοκυραίοιτους δίνανε φιλοδωρήματα και η πομπή κατέληγε στον ναό όπουπροσφέρονταν οι καρποί στους θεούς. Η γιορτή αυτή θυμίζει κάπως ταδικά μας κάλαντα.Την ίδια εποχή τελούνταν και τα Θεσμοφόρια προς τιμή της Δήμητρας. Σεαυτή την γιορτή έπαιρναν κατά κύριο λόγο μέρος οι γυναίκες (Διότιγιορταζόταν η γονιμότητα της γης με την οποία σχετίζονταν και ηγονιμότητα των γυναικών).
Λ. Μήνας Μαιμακτηρίων (15-11έως 15-12)Αφιερωμένος μήνας στον Δία τον Μαιμάκτη που θα πει ενθουσιώδη καιαυτός που προκαλεί ταραχές. Τα Μαιμακτήρια είχαν σαν σκοπό ναπροκαλέσουν την εύνοια του θεού και την προστασία από τις θεομηνίες.Μέσα στο θέατρο δινόταν μια παράσταση από άντρες μεταμφιεσμένους σεΒάκχους, και Νύμφες , οι οποίοι ντυμένοι με βαριά ρούχα γιόρταζαν τηνέναρξη του χειμώνα.
Μ. Μήνας Ποσειδεών (15-12 έως 15-1)Ο μήνας αυτός όπως το φανερώνει και η λέξη ήταν αφιερωμένος στον Ποσειδώνα σαν προστάτη από τις τρικυμίες . Από την 8η έως την 11η μέρατελούνταν τα Διονύσια, τα μικρά μυστήρια, όπου παιζόταναναπαραστάσεις από μύθους του Διόνυσου. Την 26η τελούνταν τα αλώαστην Ελευσίνα προς τιμή της Δήμητρας και την Περσεφόνης, και τηντελευταία μέρα γιόρταζαν προς τιμή το Ποσειδώνα. Αυτό ίσως ήταΝ κατάλοιπο από αρχαιότερες εποχές όπου ο Ποσειδώνας λατρεύονταν σαν χθόνιος θεός.
Α. Μήνας Γαμηλίων (15-1 έως 15-2) Ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στην Ήρα και στον Δία το ιερό ζεύγος.Γι αυτό τον λόγο αυτόν τον μήνα τελούνταν οι γάμοι μεταξύ των αρχαίωνΑθηναίων. Ο γάμος στην αρχαία Αθήνα δεν ήταν ένα γεγονός μιας μέραςόπως έχει γίνει σήμερα, αλλά κρατούσε πολλές μέρες, με συγκεκριμένεςτελετουργίες κάθε μέρα. Στην αρχή γινόταν ένα είδος προικοσύμφωνουόπου καθοριζόταν τι θα πάρει ο γαμπρός από τον πατέρα της νύφης (αυτότο έθιμο κράτησε μέχρι τα πρόσφατα χρόνια της νεοελληνικής ιστορίας).Στη συνέχεια μεταφερόταν η νύφη με την προίκα της πάνω σε μια άμαξα,στο νέο της σπιτικό. Εκεί τελούνταν από το ζευγάρι η γαμήλια θυσία στουςθεούς για να έχουν την εύνοιά τους στην νέα τους ζωή. Ο Γάμοςολοκληρώνονταν με την αποκάλυψη του πέπλου που φορούσε η νύφη στοκεφάλι της (σύμβολο της ένωσής τους που θα επακολουθούσε). Ηαποκάλυψη του πέπλου της Ήρας στον Δία ήταν ένα αγαπημένο θέμα τωνκαλλιτεχνών της εποχής.
Β. Μήνας Ανθεστηρίων (15-2 έως 15-3)Τα Ανθεστήρια είχαν σχέση με την άνοιξη. Ήταν αφιερωμένα στον θεόΔιόνυσο και την ιερή μανία. Ήταν μια πολύ σημαντική γιορτή που οαπόηχός της έφτασε μέχρι τις μέρες μας ως αποκριά. Τα Ανθεστήριακρατούσαν 3 μέρες. Γινόταν διαγωνισμοί οινοποσίας, πομπές του ιερούάρματος του Διόνυσου με την συνοδεία του, η αθυροστομία και οτιδήποτετρελό είχαν την τιμητική τους. Επίσης όμως παράλληλα γινόταν καιπαραστάσεις του μυητικού θεάτρου πολύ σημαντικές. Συγκεκριμένα ηπρώτη μέρα γιορτής γιόρταζαν τα Πιθοίγια, τότε ανοίγανε όλοι τα πιθάριατους με το κρασί για να δοκιμάσουν για πρώτη φορά την νέα σοδειά. Τηνδεύτερη μέρα γιόρταζαν τις χοές (έτσι έλεγαν τα πήλινα δοχεία πουκρατούσαν όλοι. Ήταν η μέρα της πομπής του Διόνυσου, και την Τρίτημέρα γιορτάζονταν οι Χύτροι, αφιερωμένη μέρα στους νεκρούς όπουέβραζαν για τις ψυχές των νεκρών διάφορους σπόρους και όσπρια.Επίσης εδώ πρέπει να προσθέσουμε ότι η αρχή της άνοιξης συνδέεται καιμε τον ερχομό των χελιδονιών. Έτσι υπάρχει ακόμη και σήμερα σε μερικάμέρη της Ελλάδας το «χελιδόνισμα» που έχει την προέλευσή του από τααρχαία χρόνια. Το έθιμο τελούνταν ως εξής, τα παιδιά γυρνούσαν απόσπίτι σε σπίτι κρατώντας στα χέρια τους ένα ξύλινο χελιδόνι στολισμένοκαι λέγανε διάφορα στιχάκια (τα χελιδονιάσματα) για να προκαλέσουν τηνβλάστηση και την αναγέννηση της φύσης.
Γ. Μήνας Ελαφηβολιών (15-3 έως 15-4)Ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στην Άρτεμη την ελαφηβιόλο.Γνωρίζουμε άλλωστε ότι το ελάφι ήταν σύμβολο της θεάς. Τα Ελαφηβιόλαήταν μια κυνηγετική γιορτή που γινόταν προς τιμήν της θεάς.Επίσης αυτό τον μήνα γιορτάζονταν και τα Αδώνια, προς τιμή του Άδωνικαι της Αφροδίτης. Η γιορτή κρατούσε δύο μέρες η πρώτη μέραονομαζόταν αφανισμός, και θρηνούσαν τον θάνατο του Άδωνι, ενώ ηδεύτερη μέρα ονομαζόταν εύρεσις και γιορταζόταν η ανάσταση του θεού.Ο Άδωνις συμβόλισε την βλάστηση. Με τον θάνατό του δηλώνονταν ηεξαφάνιση της βλάστησης από το κρύο του χειμώνα, και με την ανάστασηη αναγέννηση της φύσης της άνοιξης.
Δ. Μήνας Μουνηχίων (15-4 έως 15-5)Και αυτός ο μήνας ήταν αφιερωμένος στην Άρτεμη αλλά την Άρτεμη του Πειραιά που είχε την προσωνυμία Άρτεμις η Μουνηχία . Αυτή η γιορτήγιορταζόταν στις 16 του μήνα δηλαδή περίπου στην δική μας πρωτομαγιά.Μέρος βασικό της τελετής ήταν η αμφιφώντα, ένα είδος παντεσπάνι που τοτοποθετούσαν τελετουργικά ανάμεσα σε δύο κεριά που συμβόλιζαν τονΉλιο και την Σελήνη ή κατά άλλους μελετητές την ανατολή και την δύσητης Σελήνης (σύμβολο της θεάς). Την 6η μέρα του μήνα εγκαινιάζονταν ηαρχή των θαλασσινών ταξιδιών μετά την χειμερινή διακοπή τους. Την ίδιαμέρα τελούνταν η γιορτή του Δελφινίου Απόλλωνος, προστάτη τηςναυσιπλοίας. Στον ναό πήγαιναν σε πομπή νεαρές κοπέλες, οι ικέτιδες πουκρατούσαν στα χέρια την ικετηρίαν, που ήταν κλαδί από ιερή ελιάστολισμένο με λευκό μαλλί. Όταν έφθαναν στον ναό τα απόθεταν στονβωμό σαν ένδειξη των ικεσιών τους. Η γιορτή ανάγεται στον Θησέα, οοποίος πριν φύγει για την αποστολή στην Κρήτη (στον Μινώταυρο)απέθεσε μαζί με τους υπόλοιπους νέους και νέες αφιέρωσε στο ναό τουΑπόλλωνα την ικετηρίας.
Ε. Μήνας Θαργηλίων (15-5 έως 15-6)Ήταν μήνας που ήταν εξολοκλήρου αφιερωμένος στον Ήλιο, δηλαδή στονθεό Απόλλωνα. Πίστευαν ότι χάρι σ’ αυτόν ην γη έδινε τους καρπούς τηςστους ανθρώπους. Ας σημειώσουμε εδώ ότι Θάργηλος σημαίνει ψωμί. Έτσιλοιπόν υπήρχε μια τελετή την έβδομη μέρα του μήνα, όπου δοκίμαζαν γιαπρώτη φορά τους καρπούς και τα φρούτα της νέας σοδειάς. Στις αρχές τουμήνα έβγαιναν όλοι έξω και πηγαίνανε εκδρομές, όπου μαζεύανελουλούδια τα οποία κρεμούσαν έξω από την πόρτα τους όταν γύριζαν στοσπίτι (έτσι ακριβώς όπως κάνουμε σήμερα την Πρωτομαγιά).Ζ. Μήνας Σκιροφοριών (15-6 έως 15-7)Αυτός ο μήνας ήταν αφιερωμένος στην θεά Αθηνά. Προς τιμήν τηςγιόρταζαν τα Σκιροφόρια. Σε αυτήν την γιορτή τελούνταν μια ιερή πομπήπου ξεκινούσε από την Ακρόπολη μέχρι το προάστιο Σκίρον. Σε αυτή τηνπομπή κρατούσαν ένα λευκό πανί σαν τέντα, το Σκιάδιον, που συμβόλιζετην προστασία της πόλης από τον μεγάλο καύσωνα του καλοκαιριού.Ακόμη είχαν ένα άλλο περίεργο τελετουργικό. Ανοίγαν τρύπες μέσα στοχώμα, όπου ρίχνανε μέσα χοίρους και άλλα σύμβολα εφορίας, και μετάέκλειναν τις τρύπες. Αφού τα κρατούσαν εκεί μέσα 3 μήνες τα έβγαζαναπό κει στην γιορτή των θεσμοφορίων το φθινόπωρο.
Ζ. Μήνας Σκιροφοριών (15-6 έως 15-7)Αυτός ο μήνας ήταν αφιερωμένος στην θεά Αθηνά. Προς τιμήν τηςγιόρταζαν τα Σκιροφόρια. Σε αυτήν την γιορτή τελούνταν μια ιερή πομπήπου ξεκινούσε από την Ακρόπολη μέχρι το προάστιο Σκίρον. Σε αυτή τηνπομπή κρατούσαν ένα λευκό πανί σαν τέντα, το Σκιάδιον, που συμβόλιζετην προστασία της πόλης από τον μεγάλο καύσωνα του καλοκαιριού.Ακόμη είχαν ένα άλλο περίεργο τελετουργικό. Ανοίγαν τρύπες μέσα στοχώμα, όπου ρίχνανε μέσα χοίρους και άλλα σύμβολα εφορίας, και μετάέκλειναν τις τρύπες. Αφού τα κρατούσαν εκεί μέσα 3 μήνες τα έβγαζαναπό κει στην γιορτή των θεσμοφορίων το φθινόπωρο.
Η. Μήνας Εκατομβαίων (15-7 έως 15-8)Αφιερωμένος στον Δία. Προς τιμήν του θυσιάζανε 100 βόδια, από κει καιτο όνομα, πέρα βέβαια από το φαγοπότι η γιορτή περιλάμβανε αθλητικούςαγώνες αφιερωμένους στον Δία. Ήταν μια γιορτή χαράς και ευχαριστίαςπρος τον θεό, μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού. Σήμερα τις ιδιότητες τουΔία τις πήρε ο προφήτης Ηλίας που γιορτάζει σε εκκλησάκια στις κορφέςτων λόφων και βουνών ως προστάτης των καιρικών φαινομένων. Μάλισταη γιορτή του προφήτη Ηλία είναι ακριβώς την ίδια εποχήΤον ίδιο μήνα γιόρταζαν και τα Παναθήναια με κορυφαία στιγμή την 28ητου μηνός όπου ήταν τα γενέθλια της θεάς Αθηνάς.
Θ. Μήνας Μεταγειτνίων (15-8 έως 15-9)Είναι ο μήνας των διακοπών. Ο πληθυσμός της πόλης πήγαινε στο βουνόγια να γλιτώσει από την πολύ ζέστη και να αλλάξει περιβάλλον. Από κειβγαίνει και η ετυμολογία της λέξης, μια και αλλάζανε περιβάλλον για ναξαναεπιστρέψουν στο τέλος του μήνα, έτοιμοι για το όργωμα και τηνσπορά. Τα Μεταγείτνια γιορταζόταν προς ανάμνηση του μετοικισμού τουΘησέα από την Μελίτη δηλαδή την δυτική πλευρά της πόλης προς τηνΔιόμεια την νοτιοανατολική πλευρά. Γι’ αυτό και αυτός ο μήνας ήταν ομήνας των μετακομίσεων.
Ι. Μήνας Βοηδρομίων (15-9 έως 15-10)Τα βοηδρόμια ήταν μια γιορτή για τον πόλεμο. Ευχαριστούσαν τον θεό,που τους βοηθούσε στην μάχη μέσα από την βοή των όπλων και τωνστρατιωτών να τρομάξουν και να νικήσουν τον εχθρό. Ήταν προς τιμή τουΒοηδρομίου ή Βοηθόου Απόλλωνα που έτρεχε με βοή να βοηθήσει όποιοντον επικαλούνταν ιδιαίτερα την ώρα της μάχης. Την παραμονή της γιορτήςαυτής οι Αθηναίοι έκαναν θυσίες στην Άρτεμη την αδερφή του Απόλλωνα.Ο θεσμός αυτός καθιερώθηκε μετά την μάχη του Μαραθώνα.Την ίδια εποχή έχουμε την τέλεση των Ελευσινίων Μυστηρίων για 9ολόκληρες μέρες.Ότι είχαν ρίξει μέσα σε υπόγειες τρύπες, όπως έχουμε προαναφέρει στηνγιορτή του αλωνισμού (στα Σκιροφόρια) τώρα, 3 μήνες μετά, έβγαζαν ότιείχε απομείνει και το ανακάτευαν με σπόρο σταριού και μετά το αφήνανεπάνω στους βωμούς σαν προσφορά στην Δήμητρα για να αφήσει πάλι ναβγει ο σπόρος από την γη.
Κ. Μήνας Πυανεψίων (15-10 έως 15-11)Πυανός σημαίνει κουκί, και βγαίνει από την αρχαία λέξη πύανα. Τα Πυανόψια ήταν αφιερωμένα στην Αθηνά και τον Απόλλωνα. Νεαράπαιδιά κρατώντας φρούτα και καρπούς της νέας σοδειάς πήγαιναν απόσπίτι σε σπίτι και τραγουδούσανε τραγούδια γονιμότητας. Οι νοικοκυραίοιτους δίνανε φιλοδωρήματα και η πομπή κατέληγε στον ναό όπουπροσφέρονταν οι καρποί στους θεούς. Η γιορτή αυτή θυμίζει κάπως ταδικά μας κάλαντα.Την ίδια εποχή τελούνταν και τα Θεσμοφόρια προς τιμή της Δήμητρας. Σεαυτή την γιορτή έπαιρναν κατά κύριο λόγο μέρος οι γυναίκες (Διότιγιορταζόταν η γονιμότητα της γης με την οποία σχετίζονταν και ηγονιμότητα των γυναικών).
Λ. Μήνας Μαιμακτηρίων (15-11έως 15-12)Αφιερωμένος μήνας στον Δία τον Μαιμάκτη που θα πει ενθουσιώδη καιαυτός που προκαλεί ταραχές. Τα Μαιμακτήρια είχαν σαν σκοπό ναπροκαλέσουν την εύνοια του θεού και την προστασία από τις θεομηνίες.Μέσα στο θέατρο δινόταν μια παράσταση από άντρες μεταμφιεσμένους σεΒάκχους, και Νύμφες , οι οποίοι ντυμένοι με βαριά ρούχα γιόρταζαν τηνέναρξη του χειμώνα.
Μ. Μήνας Ποσειδεών (15-12 έως 15-1)Ο μήνας αυτός όπως το φανερώνει και η λέξη ήταν αφιερωμένος στον Ποσειδώνα σαν προστάτη από τις τρικυμίες . Από την 8η έως την 11η μέρατελούνταν τα Διονύσια, τα μικρά μυστήρια, όπου παιζόταναναπαραστάσεις από μύθους του Διόνυσου. Την 26η τελούνταν τα αλώαστην Ελευσίνα προς τιμή της Δήμητρας και την Περσεφόνης, και τηντελευταία μέρα γιόρταζαν προς τιμή το Ποσειδώνα. Αυτό ίσως ήταΝ κατάλοιπο από αρχαιότερες εποχές όπου ο Ποσειδώνας λατρεύονταν σαν χθόνιος θεός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου